Page 79 - Nong nghiep DBSCL hien trang va dinh huong phat trien (GS.TS. Nguyen Thanh Phuong)_16x24_(392p)

Bảng 4.2. Giá trị các thông số về chất lượng không khí khi đốt đồng tại một
số tỉnh ĐBSCL so với Quy chuẩn quốc gia
Hậu An Vĩnh Cần
3
Giá trị (μg/m ) QCVN
Giang Giang Long Thơ
Nền (background) - - 144 132 200
TSP
Đốt đồng (burning) - - 3530 3185
Bụi Nền (background) 41 39 39 42 150
3094 2987 2670 2707
PM 10 Đốt đồng (burning)
Bụi Nền (background) 32 34 30 32 50
PM 2,5 Đốt đồng (burning) 2600 2551 2441 2535
(Nguồn: Bộ Tài nguyên và Môi trường, 2013; Phương et al., 2021)

Môi trường không khí ô nhiễm tác động rất lớn đến sức khỏe con người
và hệ sinh thái. Hậu quả của ô nhiễm môi trường không khí đối với con người
là rất nghiêm trọng, ô nhiễm môi trường không khí chính là tác nhân chính
khiến cho tỷ lệ người mắc bệnh về hô hấp và ung thư ngày càng tăng. Theo
WHO, ô nhiễm môi trường không khí gây ra 7 triệu ca tử vong mỗi năm,
trong đó Châu Á - Thái Bình Dương chiếm khoảng 4 triệu ca. Chúng không
những cướp đi sinh mạng của hàng triệu người mà còn gây thiệt hại kinh tế
gần 5 nghìn tỷ USD mỗi năm. Đây là nguyên nhân gây tử vong cao thứ 4 trên
thế giới sau tăng huyết áp, sử dụng thuốc lá và chế độ ăn uống không lành
mạnh (VH, 2021). Điều đáng nói là 91% ca tử vong do ô nhiễm không khí
nằm ở các nước có thu nhập thấp và thu nhập trung bình, nhất là khu vực Nam
Á và Đông Nam Á. Nghiên cứu mới đây ở Cần Thơ dựa trên số liệu ô nhiễm
không khí và tỷ lệ bệnh hô hấp giai đoạn 2015 - 2018 cho thấy nồng độ PM10
3
3
trung bình ở mức 51 μg/m , thấp hơn so với Quy chuẩn quốc gia (150 μg/m )
nhưng cao hơn so với chuẩn của WHO (45 μg/m ) và khi nồng độ PM10 tăng
3
lên 10 μg thì rủi ro bệnh hô hấp tăng lên 2,5% (Le et al., 2022).
Nhận thức được tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường không khí,
nhà nước và chính phủ đã có nhiều chính sách để kiểm soát ô nhiễm không
khí. Hiện tại, Luật Bảo vệ môi trường 2020 quy định: (i) Tổ chức, hộ gia đình,
cá nhân hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có phát thải bụi, khí thải tác
động xấu đến môi trường phải có trách nhiệm giảm thiểu và xử lý theo quy
định của pháp luật; (ii) Chất lượng môi trường không khí phải được quan trắc,
giám sát thường xuyên, liên tục và công bố theo quy định của pháp luật;
(iii) Tình trạng ô nhiễm môi trường không khí phải được thông báo và cảnh
báo kịp thời nhằm giảm thiểu tác động đến sức khỏe cộng đồng; và (iv) Các
nguồn phát thải bụi, khí thải phải được quan trắc, đánh giá và kiểm soát theo

68