Page 180 - Nong nghiep DBSCL hien trang va dinh huong phat trien (GS.TS. Nguyen Thanh Phuong)_16x24_(392p)

để kích thích ra hoa như siết nước, phun phân bón lá và chất ức chế sinh
trưởng PBZ.

Trên những giống nhãn không ra hoa tự nhiên ở ĐBSCL như Tiêu da
bò hay E-Dor của Thái Lan cần phải sử dụng hóa chất KClO3 cây mới ra hoa.
Trên cây nhãn E-Dor, Hâu và ctv. (2021a) khuyến cáo xử lý với liều lượng từ
50-100 g/m đường kính tán. Hóa chất KClO3 là một chất oxid hóa mạnh, sẽ
khoáng hóa chất hữu cơ và diệt vi sinh vật trong đất, nếu sử dụng lâu ngày,
đặc biệt là với liều lượng tăng hàng năm sẽ dễ làm đất bị kiệt quệ. Do đó, vấn
đề bón phân hữu cơ cho nhãn trong quy trình xử lý ra hoa cần phải được
thường xuyên quan tâm.

Đối với cây sầu riêng, nhà vườn xử lý ra hoa rải vụ bằng cách phun hóa
chất PBZ với nồng độ từ 1.000-1.500 ppm kết hợp với siết nước trong mương,
phủ liếp hay phủ gốc (Hâu & Hiếu, 2020). Phá miên trạng mầm hoa bằng
cách phun Thiourea nồng độ 1.500-2.000 ppm. Tuy nhiên, cũng như trên cây
xoài, hóa chất nầy đã bị đưa ra khỏi danh mục hóa chất được sử dụng trên cây
ăn trái của Bộ NN&PTNT.

Thanh long là cây ngày dài nên nhà vườn kích thích ra hoa chủ yếu bằng
biện pháp chiếu đèn. Xử lý ra hoa bằng cách chiếu đèn cho kết quả ổn định
hơn so với biện pháp sử dụng chất điều hòa sinh trưởng. Vấn đề quan tâm
trong kỹ thuật xử lý ra hoa trên cây thanh long là loại bóng đèn đạt hiệu quả
nhưng giảm chi phí điện, thời gian chiếu sáng, thời gian chiếu trước khi mặt
trời lặn hay ban đêm trước khi mặt trời mọc, thời gian chiếu đèn theo mùa.
Ở Đài Loan, Jiang et al. (2012) xác định chiếu sáng 4 giờ (từ 22:00 đến 2:00
giờ sáng hôm) sau bằng bóng đèn dây stock 75-100W đạt hiệu quả nhất. Bóng
đèn compact 25W có hiệu quả cao hơn bóng đèn Led 6W. Theo Trị và ctv.
(2021) có thể sử dụng các loại bóng compact ánh sáng vàng hoặc compact
ánh sáng đỏ 20-25W, hoặc đèn Led 5-10W, thời gian chiếu sáng từ 8-10
giờ/đêm, bắt đầu từ 19-22 giờ tùy theo mùa vụ.

d) Quản lý sâu bệnh

Côn trùng gây hại cây ăn trái chủ yếu:
Một số loại sâu hại quan trọng trên các loại cây ăn trái chủ lực ở ĐBSCL
là bọ trĩ, ruồi đục trái, nhện đỏ, sâu đục trái và gần đây có rầy xanh gây hại
khá nhiều trên sầu riêng. Bọ trĩ là đối tượng gây hại quan trọng trên xoài, cam
quýt, thanh long trong mùa khô. Bọ trĩ gây hại từ giai đoạn ra đọt, ra hoa đến
trái non. Trở ngại lớn trong việc quản lý bọ trĩ là tính kháng thuốc của côn

169