Page 73 - Nong nghiep DBSCL hien trang va dinh huong phat trien (GS.TS. Nguyen Thanh Phuong)_16x24_(392p)

toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế. Để sử dụng hợp lý tài nguyên đất
đai cần: khuyến khích sử dụng bền vững tài nguyên nước theo phương châm
“sống chung với nước ngọt, nước lợ và nước mặn”; khuyến khích hệ thống tự
nhiên và nhân tạo thích ứng tốt hơn với tác động của biến đổi khí hậu và phát
triển thượng nguồn; tăng cường quản lý và kiểm soát ô nhiễm đất và tình trạng
thoái hoá đất; thúc đẩy sản xuất bền vững và chất lượng môi trường của sản
phẩm. Chuyển đổi nông nghiệp, sử dụng đất đòi hỏi các biện pháp liên ngành
và liên tỉnh nhằm thúc đẩy tái cơ cấu nông nghiệp để phản ánh tốt hơn khả
năng thích hợp đất đai và các tác động trong tương lai như biến đổi khí hậu,
cùng với cải tiến thực tiễn canh tác và khuyến khích nâng cao giá trị gia tăng
từ nông sản thông qua các trung tâm chế biến được đặt ở vị trí chiến lược trên
các mạng lưới giao thông đa phương thức được cải tạo, nâng cấp và mở rộng,
phục vụ các vùng sản xuất và thị trường. Để đảm bảo Quy hoạch vùng
ĐBSCL được thực thi một cách hiệu quả, cần thực hiện một số giải pháp như
sau: Đảm bảo sự gắn kết chặt chẽ giữa lập quy hoạch và lập ngân sách; Đảm
bảo sự nhất quán giữa các quy hoạch cấp tỉnh/thành phố với quy hoạch vùng;
Có cơ chế tài trợ vùng chính thức cho các cơ sở hạ tầng cấp vùng để đảm bảo
chia sẻ công bằng lợi ích nảy sinh từ liên kết; cơ chế thu hút đầu tư từ khu
vực ngoài nhà nước; Thiết lập hệ thống theo dõi, đánh giá thực hiện quy hoạch
có hiệu lực; Hoàn thiện thể chế điều phối vùng ĐBSCL; Phát huy các sáng
kiến tiểu vùng trong thực hiện các định hướng, giải pháp chính sách và các
dự án, chương trình đầu tư liên kết vùng đề xuất trong Quy hoạch vùng.

4.4.2 Tài nguyên và môi trường nước
Tài nguyên nước ở ĐBSCL tương đối dồi dào kể cả nước mặt và nước
dưới đất nhưng đang bị khai thác quá mức, trong khi điều kiện thủy văn phức
tạp và quản lý chưa hiệu quả, dẫn đến hiện tượng ô nhiễm và suy thoái ngày
càng trầm trọng. Nhờ lượng mưa cao với mức bình quân khoảng 1.600
mm/năm và lượng nước dồi dào từ thượng nguồn sông Mekong đổ về, tổng
3
dòng chảy nước mặt ở ĐBSCL ước đạt 500 tỷ m /năm, tương đương 30.000
3
m /người/năm, cao hơn so với mức bình quân của Việt Nam là 9.600
3
3
m /người/năm hay của thế giới chỉ 7.400 m /người/năm; tuy nhiên, khoảng
90% lượng nước mặt ở ĐBSCL có nguồn gốc từ ngoài lãnh thổ Việt Nam
(Bộ Tài nguyên và Môi trường, 2012; Tỷ và ctv., 2016). Chế độ thủy văn ở
ĐBSCL rất phức tạp do mạng lưới sông ngòi chằng chịt và chịu ảnh hưởng
của dòng chảy sông Mê Công, chế độ bán nhật triều Biển Đông, nhật triều
Biển Tây và lượng mưa nội vùng. Hàng năm, có đến 90% lượng mưa tập
trung vào sáu tháng mùa mưa (từ tháng 5 đến tháng 10), cùng với lượng nước

62