Page 215 - Nong nghiep DBSCL hien trang va dinh huong phat trien (GS.TS. Nguyen Thanh Phuong)_16x24_(392p)

Hình thức liên kết ngang thành lập hợp tác xã (HTX): là các cơ sở
nuôi liên kết với nhau theo hình thức liên kết ngang qua việc thành lập HTX
và tổ chức hoạt động theo luật hợp tác xã. Các cơ sở nuôi cá tra tham gia HTX
nhằm hình thành một tập thể qui mô lớn về sản để dễ dàng ký hợp đồng với
NMCB cũng như thương lượng và ký hợp đồng liên kết với các công ty cung
ứng đầu vào (thức ăn và thuốc thủy sản). Hình thức nuôi này chiếm 4.5% diện
tích và 9,60% số hộ sản xuất (Hiền, 2021).

Hình thức vùng nuôi của NMCB (Công ty): các công ty lập các vùng
nuôi để chủ động tự cung ứng nguyên liệu cho NMCB, vùng nuôi hạch toán
chi phí độc lập nhưng nguồn vốn đầu tư hoàn toàn từ NMCB hoặc NMCB
hạch toán chi phí nhưng cơ sở nuôi thực hiện công tác quản lý vùng nuôi.
Hình thức nuôi này là liên kết dọc, khép kín từ cung ứng đầu vào tới khâu tiêu
thụ đầu ra. Hình thức nuôi này chiếm 50% diện tích và 28,1% số hộ sản xuất
(Hiền, 2021).

Hình thức nuôi gia công: là hình thức liên kết dọc giữa cơ sở nuôi cá
và NMCB, chi phí nuôi do các NMCB đầu tư toàn phần hoặc đầu tư một phần
thông qua hình thức cung ứng thức ăn hay/và thuốc thủy sản, các cơ sở nuôi
tự đầu tư các chi phí như khấu hao công trình nuôi, máy và thiết bị, con giống,
thay nước và nhân công. NMCB mua lại cá thương phẩm để cấn trừ những
khoản chi phí đã đầu tư. Hình thức nuôi này chiếm 10,5% diện tích và 23,6%
số hộ sản xuất (Hiền, 2021).

e) Hiệu quả kinh tế của ngành hàng

Hiệu quả kinh tế của nghề nuôi cá tra trong những năm gần đây bị ảnh
hưởng khá nhiều bởi sự biến động về giá mua nguyên liệu và cá xuất khẩu
dẫn đến người nuôi có thể lãi nhiều hoặc lỗ tuỳ theo năm và thời điểm nhất
định trong năm. Chi phí sản xuất cá tra cũng đang có xu hướng tăng trong
những năm gần đây. Bên cạnh, mô hình sản xuất cũng là nhân tố ảnh hưởng
đến hiệu quả sản xuất của nghề nuôi cá tra. Theo Hiền (2021), có ít nhất 4
loại hình tổ chức sản xuất của ngành hàng cá tra như sản xuất riêng lẻ (hộ
nuôi độc lập), hợp tác xã, vùng nuôi của các nhà máy chế biến và nuôi gia
công. Bảng 9.4 mô tả các chỉ tiêu kỹ thuật và kinh tế của nghề cá tra thời gian
gần đây (Hiền, 2021).

204