Page 335 - Nong nghiep DBSCL hien trang va dinh huong phat trien (GS.TS. Nguyen Thanh Phuong)_16x24_(392p)

Hình thức sạ lúa trên đồng xuất hiện phổ biến khi bắt đầu canh tác lúa ngắn
ngày. Trong quá trình sinh trưởng và phát triển, cây lúa được chăm sóc thủ
công như phát cỏ bờ, nhổ cỏ trên ruộng, phun thuốc, bơm nước tưới hoặc tiêu
tùy theo vùng đất đặc trưng địa hình so với mực nước biển.
Trước đây ở ĐBSCL, nông dân canh tác lúa mùa và thu hoạch lúa vào
mùa khô, dùng liềm cắt kết hợp với đập bồ hoặc dùng vòng gặt để cắt lúa rồi
bó lại và phơi trên đồng tùy theo địa phương. Sau khi phơi, lúa được gom lại
và dùng xuồng chở, trâu cộ hay dùng máy kéo để tập kết về sân, rồi đạp lúa
bằng trâu hoặc máy kéo. Lúa sau đập bồ hoặc đạp trên sân được giê sạch và
tồn trữ bằng mê bồ hoặc bán cho chành lúa. Rơm được chất thành cây cho
trâu bò ăn, dùng làm rẫy, làm nấm hoặc làm chất đốt trong hộ gia đình. Rạ
thông thường được đốt trên đồng trước mùa mưa. Trong quá trình thu hoạch
lúa, khâu đập được CGH đầu tiên bằng máy tuốt lúa, sau đó là máy đập lúa
dọc trục răng bản. Các cơ sở cơ khí ở địa phương sản xuất máy đập lúa cung
cấp ra thị trường, CGH dần khâu đập cho đến khi máy cắt xếp dải, máy gặt
đập liên hợp thay thế cắt thủ công. Do lúa mùa thu hoạch vào mùa nắng nên
lúa sau thu đập cần phơi vài nắng để bảo quản. Từ khi làm lúa Hè Thu, thu
hoạch vào mùa mưa nên cần phải chủ động sấy để bảo quản lúa. Giai đoạn
đầu sử dụng máy sấy tĩnh vỉ ngang năng suất phù hợp cho hộ gia đình, sau đó
năng suất tăng dần và bắt đầu sử dụng máy sấy tháp để đáp ứng nhu cầu của
các cơ sở xay xát chế biến gạo tiêu thụ nội địa và xuất khẩu.
12.2.2 Hiện trạng CGH nông nghiệp ĐBSCL

12.2.2.1 Khâu làm đất

Ở ĐBSCL, khâu làm đất hầu hết diện tích canh tác được CGH ngoại trừ
một số vùng do tập quán cày bò của người dân tộc. Các máy móc cơ bản phục
vụ khâu làm đất được trình bày tại Hình 12.2.

a) Máy cày b) Bánh lồng c) Máy xới
Hình 12.2. Các loại máy làm đất thông dụng

324