Page 146 - Nong nghiep DBSCL hien trang va dinh huong phat trien (GS.TS. Nguyen Thanh Phuong)_16x24_(392p)
P. 146
do tại sao tỷ lệ di cư thuần của tỉnh Sóc Trăng và Bến Tre khá cao trong giai
đoạn 2010 – 2018.
ĐBSCL có tỷ lệ di cư thuần cao nhất nước trong giai đoạn 2010 –
2020. Các tỉnh mà kinh tế chủ yếu dựa vào nông nghiệp, ven biển và ít cơ
hội việc làm phi nông nghiệp thì có tỷ lệ di cư ra ngoài tỉnh cao như Cà Mau,
Sóc Trăng, An Giang, Kiên Giang,… (Hình 7.10). Trái lại, thành phố Cần
Thơ, tỉnh Tiền Giang và tỉnh Long An có cơ hội việc làm tương đối nhiều
hơn từ kinh tế công nghiệp-xây dựng và dịch vụ-thương mại nên tỷ lệ di cư
ra ngoài thấp hơn. Lao động di cư chủ yếu lao động trẻ và có kỹ năng, có
hai mặt thuận lợi và hạn chế. Thuận lợi là dịch chuyển lao động nông nghiệp
và nông thôn, tạo cơ hội tăng thu nhập, cải thiện cuộc sống gia đình. Bất lợi
là mất lao động có chất lượng từ khu vực nông nghiệp và nông thôn (Duyên
và ctv., 2019). Tuy nhiên, lao động là đối tượng động, dòng chảy lao động
phụ thuộc vào môi trường sống và cơ hội cho cuộc sống. Phát triển môi
trường sống tốt là cơ hội thu hút đầu tư sản xuất và kinh doanh, khi đó dòng
chảy lao động đổi chiều.
Có tranh luận khác nhau về tác động độ thị hóa và công nghiệp hóa đến
mất đất nông nghiệp và nguồn lao động chất lượng cao từ nông nghiệp và
nông thôn. Kinh nghiệm cho thấy ở Trung Quốc, vấn đề đất, lao động giữa
nông thôn và thành thị là hỗ tương, kích thích phát triển nông thôn chứ không
phải mâu thuẫn (Gea et al. 2020). Theo đó, chuyển dịch sử dụng đất nông
nghiệp qua thay đổi sản xuất nông nghiệp truyền thống sang nông nghiệp
phục vụ đô thị, dịch vụ và công nghiệp giúp gia tăng giá trị; chuyển dịch lao
động có năng suất lao động thấp trong khu vực nông nghiệp và nông thôn
sang lao động công nghiệp và dịch vụ có năng luất lao động cao hơn, giúp
tăng thu nhập cho nông dân sản xuất nhỏ, kích thích cơ giới hóa và hiện đại
hóa nông nghiệp, giảm thâm dụng lao động, tăng sức cạnh tranh nông sản.
Phát triển đến mức nào đó, lao động có tay nghề và thu nhập cao sẽ trở về
nông thôn.
135
