Page 126 - Nong nghiep DBSCL hien trang va dinh huong phat trien (GS.TS. Nguyen Thanh Phuong)_16x24_(392p)

trình đó, phụ phẩm từ các khâu được tái sử dụng trực tiếp hoặc tái chế để làm
nguyên liệu cho hệ thống hoặc ngành khác để vừa tạo ra giá trị gia tăng cho
xã hội, tạo ra sản phẩm an toàn, vừa giảm ô nhiễm môi trường (kinh tế nông
nghiệp tuần hoàn).
Nông nghiệp bao gồm hai phần chính: (1) sản xuất tạo ra sản phẩm có
giá trị thị trường (sản phẩm hữu hình), và (2) dịch vụ sinh thái, bao gồm: dịch
vụ cung cấp tự nhiên (thực phẩm hoặc dược liệu tự nhiên, chất đốt, vật liệu
xây dựng,..), dịch vụ điều tiết (nước, không khí, vi khí hậu,…), dịch vụ hỗ trợ
(chu trình dinh dưỡng, nước và không khí,…), và dịch vụ văn hóa (đa dạng
sinh học, giải trí, du lịch, nghệ thuật,…). Chức năng và vai trò dịch vụ sinh
thái của nông nghiệp vừa tạo ra sản phẩm hữu hình và vô hình (Liu et al.,
2021). Mặc dù sản phẩm vô hình có thể không trực tiếp tạo ra giá trị thị trường
nhưng gián tiếp phát huy thương hiệu, tính bền vững môi trường - sinh thái,
phát huy giá trị thị trường của sản phẩm hữu hình (Ví dụ: sản phẩm chế biến
từ gạo, cá, sen, rừng,…từ Tràm Chim/Đồng Tháp Mười; dược liệu dưới tán
rừng ở Núi Cấm, Đồng Tháp Mười, sản phẩm mật ong U Minh, cua Cà
Mau,…). Kinh tế nông nghiệp là đa mục tiêu, tạo ra nhiều giá trị khác nhau
cho xã hội, không chỉ khu vực nông thôn mà còn thành thị.

Mục tiêu: Sản phẩm nông nghiệp, công nghiệp
chế biến, dịch vụ, văn hóa, sinh thái - môi
trường; việc làm, kinh tế và sinh cảnh nông thôn

Hệ thống ngành hàng nông nghiệp
Dịch vụ hệ Thị trường sản
sinh thái phẩm hữu hình
và vô hình
Khoa học- Sơ chế/ Chế biến/ Vận chuyển, Thị trường sản
công nghệ, Sản suất tồn trữ đóng gói phân phối phẩm hữu hình
dịch vụ

Phụ phẩm, tái chế &
tái sử dụng

Môi trường tự nhiên: Vị trí Môi trường kinh tế - xã hội: Hạ tầng kinh tế - kỹ thuật: Giao
địa lý, thời tiết, đất, nước, Chính sách, dịch vụ công, thị thông, điện, nước, thông tin, khoa
sinh thái, sinh cảnh trường, nguồn nhân lực, tín dụng học-công nghệ, thương mại-dịch vụ

Hình 7.1. Khung khái niệm hệ thống nông nghiệp với các thành phần chính,
mục tiêu và môi trường hỗ trợ

115