Page 181 - SDMD CNKT va CNTT trong tien trinh CNH_HDH DBSCL

al., 2007). Tuy nhiên, việc tích hợp GIS và máy học để dự đoán dịch bệnh
trong ngành nuôi tôm chưa được áp dụng ở ĐBSCL.

Việc xác định ảnh hưởng sự lân cận địa lý của ao nuôi bị nhiễm bệnh
đối với một ao nuôi tôm khác là cần thiết vì điều này làm sáng tỏ cách dịch
bệnh lây lan ở phạm vi cục bộ. Các yếu tố địa lý được thu thập và kết hợp với
các yếu tố khác như nhiệt độ, độ ẩm, độ pH, oxy hòa tan,… để dự đoán sự
xuất hiện của dịch bệnh là cần thiết nhằm làm sáng tỏ hơn cách thức lây lan
của dịch bệnh. Ở đây, để giảm thiểu rủi ro của các bệnh đe dọa ngành nuôi
tôm, việc đánh giá tình trạng nhiễm bệnh tôm thực hiện thông qua việc trực
quan hóa sự phân bố của ba loại bệnh gồm đốm trắng, chậm lớn và viêm gan
tụy trên bản đồ ở khu vực bờ biển phía Đông của ĐBSCL. Bản đồ này được
sử dụng để trích xuất thông tin địa lý, sau đó các yếu tố địa lý này được xem
xét sự liên quan đến sự bùng phát dịch bệnh. Ngoài ra, các dấu hiệu lâm sàng
của tôm nhiễm bệnh, ảnh hưởng môi trường và đặc điểm địa lý ảnh hưởng
đến bệnh được nghiên cứu để dự đoán.

9.4 DỰ BÁO TÌNH TRẠNG LÂY LAN BỆNH

9.4.1 Dữ liệu

Dữ liệu tại các ao nuôi tôm được thu thập từ năm 2013 đến năm 2019
ở 4 tỉnh nằm ở bờ biển phía Đông của ĐBSCL bao gồm Trà Vinh, Sóc Trăng,
Bạc Liêu và Cà Mau. Hai loài chính được nuôi là tôm sú (Penaeus monodon)
và tôm thẻ chân trắng (Litopenaeus vannamei). Tập dữ liệu này bao gồm 182
ao (Cà Mau, 84 ao; Bạc Liêu, 24 ao; Sóc Trăng, 16 ao và Trà Vinh, 58 ao).
Do tập trung vào việc thu thập dữ liệu về đợt bùng phát bệnh, hầu hết các ao
bị nhiễm bệnh đốm trắng, viêm gan tụy hoặc chậm lớn và một số ao bị nhiễm
chéo nhiều hơn một bệnh. Trong đó, có 125 ao nuôi ghi nhận bị ảnh hưởng
bởi bệnh viêm gan tụy, 57 ao nuôi bị đốm trắng, 42 ao bị chậm lớn và 35 ao
không ghi nhận có bệnh. Tập dữ liệu thu thập bao gồm: các triệu chứng lâm
sàng và các yếu tố môi trường. Các triệu chứng lâm sàng có giá trị rời rạc (1:
là có xuất hiện triệu chứng, 0: là chưa ghi nhận) và các yếu tố môi trường là
các giá trị liên tục. Các triệu chứng lâm sàng bao gồm tình trạng ruột liên tục
hay bị đứt đoạn, dịch vàng trong ruột, có thức ăn trong ruột, hoặc ruột rỗng;
tình trạng gan tụy có màu xám nhợt và teo nhỏ; tăng trưởng chậm; vỏ mềm;
phân màu trắng; đốm trắng; nhiễm vermiform và nhiễm ký sinh trùng
gregarine. Các yếu tố môi trường bao gồm nhiệt độ, độ mặn, pH, NO2, và
NH4. Tuy nhiên, một số thông tin trong dữ liệu môi trường bị thiếu do dữ liệu
được thu thập vào các thời điểm khác nhau ở các tỉnh khác nhau. Để giải

167